در ساخت بسیاری از سازه ها مانند سد ها، پل ها، تونل ها و غیره، استفاده از نوارهای آببند کننده یا واتر استاپ اهمیت بسیار زیادی دارد. این نوارها وظیفه جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت به درون سازه ها را بر عهده دارند و از بروز خسارات ناشی از نشت آب جلوگیری میکنند. واتر استاپها از انواع مختلفی برخوردارند که با توجه به کاربرد و موقعیت استفاده، دارای مشخصات و ویژگی های متفاوتی می باشند. در ادامه به معرفی انواع نوار واتراستاپ و بررسی هر یک به طور کامل می پردازیم.
انواع نوار واتراستاپ بر اساس شکل ظاهری
از نظر شکل ظاهری، این نوارها به دو دسته کلی تقسیم میشوند: نوارهای واتر استاپ تخت و نوارهای واتر استاپ حفره دار.
نوارهای واتر استاپ تخت معمولاً برای استفاده در درزهای اجرایی سازهها به کار میروند. این نوارها دارای سطح صاف و یکنواخت هستند و امکان اتصال و چسبندگی مناسبی به بتن اطراف خود را دارند.
در مقابل، نوارهای واتر استاپ حفره دار برای استفاده در درزهای انبساطی سازهها طراحی شدهاند.
انواع نوار واتراستاپ بر اساس محل نصب
انواع واتراستاپ یا نوار واترپروف از نظر محل نصب به شرح زیر می باشد:
1. نوع سطحی (کف خواب): این نوع از نوار آب بند کننده معمولا در کف ساختمان ها نصب می شود. هدف اصلی استفاده از این نوع نوار آب بند کننده، جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت از کف به داخل ساختمان است. این نوع نوار معمولا به صورت نوارهای پیوسته نصب می شود تا امکان نفوذ آب از هیچ نقطه ای وجود نداشته باشد.
2. نوع دیواری: نوار آب بند کننده دیواری معمولا در مرکز دیوار نصب می شود. هدف اصلی استفاده از این نوع نوار آب بند کننده، جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت از دیوار به داخل ساختمان است. این نوع نوار نیز به شکل نوارهای پیوسته ای نصب می گردد تا از هیچ نقطه ای امکان نفوذ کردن آب وجود نداشته باشد.
استفاده صحیح و دقیق از نوار آب بند کننده در ساختمان نقش بسیار مهمی در جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت و در نتیجه حفظ سلامت و دوام ساختمان ایفا می کند. انتخاب نوع مناسب نوار آب بند کننده بر اساس محل نصب و نیز کیفیت و مقاومت مواد تشکیل دهنده آن از اهمیت بالایی برخوردار است.
انواع واتراستاپ بر اساس جنس
واتر استاپ را از نظر جنس و ترکیب مواد تشکیل دهنده آن می توان به سه دسته اصلی تقسیم بندی کرد:
1. واتر استاپ پی وی سی (PVC): واتر استاپ های پی وی سی یکی از پرکاربردترین و متداول ترین انواع این محصول هستند. این نوع واتر استاپ ها از پلی وینیل کلراید (PVC) ساخته می شوند که یک پلیمر مصنوعی مقاوم در برابر آب و رطوبت است. واتر استاپ های پی وی سی دارای مزایای متعددی هستند از جمله انعطاف پذیری بالا، مقاومت در برابر آب، قابلیت اتصال به بتن و همچنین قیمت مناسب. این ویژگی ها باعث شده است که واتر استاپ های پی وی سی به طور گسترده در صنعت ساختمان سازی مورد استفاده قرار گیرند. این نوع واتر استاپ ها برای ایجاد یک سد آبی و جلوگیری از نفوذ آب به داخل ساختمان در محل های مختلف از جمله دیوارها، سقف ها و غیره مورد استفاده قرار می گیرند.
2. واتر استاپ بنتونیتی: واتر استاپ های بنتونیتی نوع دیگری از این محصول هستند که از بنتونیت ساخته می شوند. بنتونیت ماده ای است که خاصیت ارتجاعی بسیار خوب و بالایی دارد و قادر است با جذب آب، متورم شده و فضای خالی را پر کند. این ویژگی باعث می شود که واتر استاپ های بنتونیتی برای درزهای متحرک و مناطقی که امکان جابجایی وجود دارد مناسب باشند. این واتر استاپ ها معمولا در محل اتصال بتن های قدیمی و جدید یا در لبه های قسمت های پیش ساخته مورد استفاده قرار می گیرند.
3. واتر استاپ هیدروفیلیک: واتر استاپ های هیدروفیلیک نوع دیگری از این محصول هستند که برای درزهای ثابت مورد استفاده قرار می گیرند. این نوع واتر استاپ ها در تماس با آب، متورم شده و باعث پر شدن فضای خالی می گردند. از این ویژگی برای جلوگیری از نفوذ آب در محل اتصال بتن های قدیمی و جدید یا در درزهای ساختمانی ثابت استفاده می شود. واتر استاپ های هیدروفیلیک معمولا از پلیمرهای آلی و مواد معدنی ساخته می شوند و دارای قابلیت انبساط در برابر آب هستند.
انتخاب نوع مناسب واتر استاپ بر اساس شرایط و موقعیت مورد استفاده آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. هر یک از انواع واتر استاپ های پی وی سی، بنتونیتی و هیدروفیلیک دارای ویژگی ها و کاربردهای خاص خود هستند که باید با دقت در طراحی و اجرای پروژه های ساختمانی مورد توجه قرار گیرد.